زمان تقریبی مطالعه: 3 دقیقه
 

حدیث سعة





حدیث سَعَة به حدیث دلالت کننده بر برائت شرعی اطلاق شده است؛ الناس فی سعة ما لا یعلمون.


۱ - قالب حدیث



حدیث سعه، از احادیثی است که برای اثبات برائت شرعی به آن استدلال شده است. در این حدیث آمده است: «الناس فی سعة ما لا یعلمون». ظاهراً روایتی به این مضمون در جوامع روایی ما وجود ندارد، بلکه آن چه هست، نزدیک به این مضمون است، مثل: «الناس فی سعة ما لم یعلموا».

۲ - دو وجه قرائت و استدلال



این حدیث را به دو صورت می‌توان خواند و بنابر هر دو صورت نیز می‌توان به آن استدلال نمود:
۱. مراد از «ما»، مای موصوله باشد و «سعه» به آن اضافه شده باشد؛ «الناس فی سعةِ ما لا یعلمون؛ مردم درباره آن چه نمی‌دانند، آزاد و در آسایش هستند».
۲. مراد از «ما»، مای مصدری ظرفی باشد که متعلق به سعه است؛ یعنی مردم تا زمانی که جاهل هستند، در وسعت و راحتی قرار دارند.
در هر دو مورد، حکمی که بعد از بحث و جستجو، برای مکلف مجهول است، برداشته می‌شود و درباره آن مؤاخذه‌ای نیز در کار نیست.
بعضی فقط در شبهات حکمی و بعضی، هم در شبهات حکمی و هم در شبهات موضوعی ، به این حدیث استدلال نموده‌اند.
[۴] عراقی، ضیاء الدین، منهاج الاصول، ج۴، ص۷۵.
[۱۰] مشکینی، علی، تحریر المعالم، ص۱۸۹.
[۱۲] فاضل لنکرانی، محمد، سیری کامل در اصول فقه، ج۱۱، ص۲۴۹-۲۳۳.
[۱۳] فاضل لنکرانی، محمد، کفایة الاصول، ج۴، ص۴۶۰.


۳ - پانویس


 
۱. حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعه، ج۲، ص۱۰۷۳.    
۲. مکارم شیرازی، ناصر، انوار الاصول، ج۳، ص۵۰.    
۳. نائینی، محمد حسین، فوائد الاصول، ج۳، ص۳۶۳ و ۳۶۴.    
۴. عراقی، ضیاء الدین، منهاج الاصول، ج۴، ص۷۵.
۵. آخوند خراسانی، محمد کاظم بن حسین، کفایة الاصول، ص۳۴۲.    
۶. صدر، محمد باقر، بحوث فی علم الاصول، ج۵، ص۶۳.    
۷. خمینی، روح الله، تهذیب الاصول، ج۲، ص۱۷۴.    
۸. خمینی، روح الله، انوار الهدایة فی التعلیقة علی الکفایة، ج۲، ص۷۴.    
۹. انصاری، مرتضی بن محمد امین، فرائد الاصول، ج۱، ص۳۵۸.    
۱۰. مشکینی، علی، تحریر المعالم، ص۱۸۹.
۱۱. جزایری، محمدجعفر، منتهی الدرایة فی توضیح الکفایة، ج۵، ص۲۵۶-۲۶۱.    
۱۲. فاضل لنکرانی، محمد، سیری کامل در اصول فقه، ج۱۱، ص۲۴۹-۲۳۳.
۱۳. فاضل لنکرانی، محمد، کفایة الاصول، ج۴، ص۴۶۰.


۴ - منبع


فرهنگ‌نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۴۱۴، برگرفته از مقاله «حدیث سعه».    






آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.